بازار کردستان: تغییر ناگهانی حکومت سوریه که با حمایت همه جانبه ترکیه از گروههای جهادیست و تبهکار صورت گرفته است بازارها و مقصدهای صادراتی را نیز متاثر میکند. ترکیه مهمترین شریک تجاری اقلیم کردستان عراق است، با این حال سیاست سرکوبگرانه دولت اردوغان و جنایات بیشمار متحدان او در روژآوا (مناطق کردنشین سوریه) به رویگردانی مردم کُرد از کالای ترکیهای منجر میشود. چنانکه به هنگام اشغال عفرین (کانتون شمالی روژآوا) در ماه مارس ۲۰۱۸ مردم کردستان محصولات این کشور را تحریم کردند.
از سوی دیگر سایت شبکه «الجزیره» در گفتوگو با مدیران تجاری عراق، وضعیت بازارهای این کشور را واکاوی کرده است.
محمد حنون، سخنگوی وزارت بازرگانی عراق، میگوید: در بازارهای این کشور ذخایر مواد غذایی به اندازه کافی موجود است بنابرین از این منظر نگرانی وجود ندارد.
با اینحال، رشید السعدی، سخنگوی رسمی اتاق بازرگانی بغداد، نیز تاکید کرد بحرانی که سوریه با آن دست و پنجه نرم میکند، بازار عراق را به ویژه در بخشهای گردشگری، و مبادلات تجاری و و حمل و نقل زمینی به شدت تحت تاثیر قرار داده است.
السعدی حجم مبادلات تجاری عراق و سوریه را سالانه ۳ میلیارد دلار برآورد کرد که شامل تجارت از طریق پلتفرمهای رسمی و تجارت از طریق بازارهای موازی یا همان بازار سیاه است.
السعدی خاطر نشان کرد: کالاهای وارداتی از سوریه به عراق از سال ۲۰۰۳ تا زمان سقوط حکومت بشار اسد بسیار فراوان بوده است به طوریکه عراق مواد ساختمانی و کشاورزی مانند کود و سموم دفع آفات را از سوریه وارد می کرده است.
السعدی به موضوع صادرات گاز از میادین عکاز در استان الانبار عراق اشاره میکند و آن را موضوع مهمی در خط صادرات به اروپا قلمداد میکند و میافزاید: عراق یک خط صادرات نفت از طریق بانیاس سوریه دارد که خط بسیار مهمی است و بغداد منتظر راهاندازی مجدد آن و بهرهمندی از آن در صادرات نفت است. این خط لوله نفتی که در سال ۱۹۵۲ افتتاح شد، میادین نفتی عراق در کرکوک در مرکز کشور و بندر بانیاس واقع در شمال غربی سوریه را به هم متصل میکند و سالها قبل از اینکه در جریان جنگ و حمله سال ۲۰۰۳ امریکا به عراق در معرض آسیبهای جدی قرار گیرد، فعال بود.
السعدی تاکید کرد: برخی از بازرگانان که واردات خود را از طریق سوریه تامین میکردند اکنون ایران را جایگزین سوریه کردهاند تا کمبود کالاها به ویژه مواد غذایی، میوه و سبزیجات را جبران کنند.
به نظر میرسد در صورت محاصره کردهای سوریه و بالاگرفتن درگیری نیروهای نیابتی ترکیه با نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد)در آن منطقه، موازنه تجاری دولت اردوغان با اقلیم کردستان به هم خواهد خورد و این بحران بیشتر در بخش کالاهای مصرفی از جمله مواد غذایی و پوشاک خود را نشان خواهد داد.
در سال ۲۰۲۳، حجم تجارت دوجانبه ترکیه و عراق به حدود ۲۰ میلیارد دلار رسید عمدهترین کالاهایی وارداتی از ترکیه به ارزش ۱۲.۷ میلیارد دلار شامل غلات، منسوجات، مواد غذایی، مبلمان، ماشینآلات کشاورزی و صنعتی، و محصولات آهن و فولاد بوده است. عراق نیز نفت خام به آن کشور صادر کرده است. در سال ۲۰۲۳ از ورود حدود ۲۰ هزار تن کالا از طریق گذرگاه مرزی ابراهیم خلیل به اقلیم کردستان جلوگیری، و این کالاها به ترکیه بازگردانده شد.
گذرگاه مرزی ابراهیم خلیل در مرز اقلیم کردستان و ترکیه قرار دارد و مهمترین دروازه ورود کالا به این اقلیم است.
شرح عکس: بازارچه ابراهیم خلیل در مرز اقلیم کردستان و ترکیه