بازار کردستان: در بازار ارز مشهور خیابان فردوسی تهران، صرافی‌ها و معامله‌گران با تحلیل نرخ تبدیل دلار به تومان در یک بازار موازی خارج از ایران، نرخ‌های روزانه مبادله را تعیین می‌کنند: شهر سلیمانیه.
بازار مبادلات سلیمانیه به دلیل روابط قوی اقتصادی ایران با عراق و اقلیم مهم‌ترین تاثیرات را بر بازار ارز داخلی ایران دارد.
صادرات ایران به عراق به ارزش سالانه ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلار، سلیمانیه را به عنوان یک مرکز مالی مهم معرفی کرده است.
با تشدید تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه ایران به ویژه پس از خروج ترامپ از برجام در سال ۲۰۱۸، نقش بازار ارز سلیمانیه در تثبیت روابط تجاری عراق و ایران افزایش یافته است.
از اوایل سال ۲۰۲۳، وزارت خزانه داری ایالات متحده اقدامات بیشتری را برای محدود کردن جریان دلار از عراق به ایران و اعمال فشار مداوم بر بانک مرکزی عراق اعمال کرده است. با این حال، دفاتر صرافی در سلیمانیه از طریق سیستمی کار می‌کنند که به نظر می‌رسد توانسته بدون نقض تحریم‌های آمریکا، تحریم‌های واشنگتن علیه تهران را دور زده و فرایند تجارت را هر چند با درصدی هزینه بیشتر، برای ایران و تجار ایرانی میسر کند.
سامانه تبادل مجازی ایران و سلیمانیه
روزانه حدود ۱۵ میلیون دلار از مبادلات شرکت‌های ایرانی از طریق صرافی‌های ارزی در عراق به‌ویژه سلیمانیه انجام می‌شود.
به عنوان مثال، هنگامی که یک شرکت ایرانی کالایی به ارزش ۶۰۰ میلیون تومان به اقلیم کردستان یا عراق صادر می کند، تاجر عراقی معادل دلاری آن را به یک صرافی در سلیمانیه واریز کرده و حساب خود را با تامین کننده ایرانی تسویه می‌کند. سپس شریک یا نماینده صرافی سلیمانیه در داخل ایران ۶۰۰ میلیون تومان به حساب شرکت تامین کننده ایرانی واریز می‌کند.
این فقط یک طرف فرآیند است. آنچه باقی می ماند تسویه حساب‌های صرافی در سلیمانیه با نماینده یا شریک آن در داخل ایران است. زمانی که یک کارخانه ایرانی نیاز به واردات مواد اولیه از ترکیه، چین، امارات یا کشورهای دیگر دارد، باید دلار به آن کشورها واریز کند. بدیهی است که این کار از طریق بانک‌ها و صرافی‌های داخل ایران قابل انجام نیست. دفاتر ارز در سلیمانیه این معاملات را انجام می‌دهند.
عرضه و تقاضای ارز ایران هر روز در بازار مبادلات سلیمانیه تغییر می کند و بر نرخ دلار آمریکا در برابر تومان تاثیر می‌گذارد. تقاضا برای پول ایران در سلیمانیه بستگی به این دارد که تاجران عراقی چه‌قدر باید به حساب‌های ایرانی واریز کنند یا از طرف شرکت‌های ایرانی در کشورهای ثالث واریز کنند.
بنابراین، نرخ تبدیل دلار به تومان در سلیمانیه بر نرخ ارز در بازار داخلی ایران تاثیر می‌گذارد. نرخ ارز در سلیمانیه بازتابی از تجارت خارجی ایران با کشورهایی مانند چین، امارات، عراق و ترکیه است. در صورت افزایش صادرات ایران به این کشورها، تقاضا برای ارز ایران در سلیمانیه نیز افزایش می‌یابد.
علاوه بر این، عوامل روانی و ژئوپلیتیکی مانند تیرگی روابط ایران و کشورهای غربی، ممکن است تقاضا برای تومان در بازار سلیمانیه را کاهش داده و در نتیجه بر ارزش آن تاثیر بگذارد.
بازار مبادلات سلیمانیه با توجه به فعالیت های اقتصادی ایران با عراق و اقلیم کردستان، نقش تعیین کنندهای در تعیین نرخ برابری تومان ایران ایفا می‌کند. این سیستم مبادله پویا نه تنها تجارت بین ایران و همسایگانش را در شرایط تحریمی ممکن می‌کند، بلکه نمادی از دور زدن تحریم ها وعملیات تجاری ایران بدون انتقال پول فیزیکی است.
اقلیم کردستان به عنوان یک بازار جذاب برای کالاهای ایرانی، شامل مواد غذایی، مصالح ساختمانی و محصولات صنعتی است. این صادرات می‌تواند به تقویت اقتصاد ایران و همچنین تأثیر مثبت بر ارزش تومان منجر شود.
بازار اقلیم کردستان نقش مهمی در روابط اقتصادی بین ایران و کل منطقه دارد. تأثیرات آن بر ارزش دلار و تومان، به ویژه در زمینه تجارت و مبادلات ارزی، قابل توجه است. چنانکه هر روز در خیابان فردوسی پایتخت ایران، می‌توان شاهد آن بود.
