🔻بازار کردستان:
شرکت بازاریابی نفت عراق (سومو) اعلام کرد که در حال مذاکره با سلطان‌نشین عمان برای ساخت یک خط لوله نفتی از بصره به بنادر عمان است؛ پروژه‌ای که در صورت تحقق، می‌تواند معادلات انرژی در عراق و حتی کل منطقه را تغییر دهد.
به گفته علی نزار شاطری، مدیرکل سومو، جایگاه ژئوپلیتیکی عمان در دریای عرب و خلیج فارس، ورای تنگه هرمز، یک مسیر دریایی باز و پایدار در اختیار عراق می‌گذارد. او تأکید کرد که؛ این مسیر می‌تواند صادرات نفت کشور را در برابر بحران‌های اقلیمی که بارها باعث توقف بارگیری در بنادر بصره شده، ایمن‌تر سازد و راهی سریع‌تر به بازارهای آسیایی باز کند.
چرا عمان؟
تحلیلگران می‌گویند بغداد با انتخاب عمان به دنبال چند هدف همزمان است:
– کاهش فشارهای ژئوپلیتیکی ناشی از وابستگی به تنگه هرمز و مسیرهای محدود خلیج فارس.
– تنوع‌بخشی به مسیرهای صادراتی و ایجاد موازنه در برابر خط لوله کرکوک–جیهان که همواره در روابط پرتنش عراق و ترکیه گروگان سیاست بوده است.
– ایجاد شراکت راهبردی با عمان که به دلیل سیاست خارجی متوازن خود، می‌تواند عراق را به یک بازیگر مطمئن‌تر در بازار انرژی پیوند دهد.
شاطری همچنین فاش کرد که تفاهم‌نامه‌ای میان سومو و شرکت عمانی «OQ» امضا شده و دو طرف بر سر چارچوب کلی همکاری به توافق رسیده‌اند. او گفت: مذاکرات فنی و قراردادی ادامه دارد و در صورت نهایی شدن، امکان استفاده از ذخایر نفتی و زیرساخت‌های آماده عمان نیز فراهم خواهد شد.
چالش با ترکیه
این ابتکار عمل درست در زمانی مطرح می‌شود که بغداد باید تکلیف خط لوله نفتی عراق–ترکیه را روشن کند؛ توافق فعلی در ژوئیه سال آینده منقضی می‌شود و آنکارا صراحتاً گفته است که قرارداد را به شکل کنونی تمدید نخواهد کرد. ترکیه خواهان بازنگری و بهره‌برداری حداکثری از این خط لوله است.
اگرچه مقامات عراقی نسبت به رسیدن به توافقی تازه با ترکیه ابراز خوش‌بینی کرده‌اند، اما هنوز هیچ نشانه‌ای از قرارداد رسمی دیده نمی‌شود. همین عدم قطعیت سبب شده که بغداد با جدیت بیشتری به دنبال گزینه‌های جایگزین از جمله پروژه عمان برود.
دیدگاه کارشناسان در اقلیم کردستان
کارشناسان انرژی در اقلیم کردستان معتقدند پروژه خط لوله بصره–عمان در صورت تحقق، می‌تواند موازنه قدرت صادرات نفت در عراق را تغییر دهد.
به باور آنان، اگر بغداد مسیر تازه‌ای برای صادرات نفت جنوبی پیدا کند، ممکن است اهمیت راهبردی خط لوله کرکوک–جیهان و صادرات نفت اقلیم کاهش یابد. این موضوع می‌تواند دست بغداد را در مذاکرات با اربیل پررنگ‌تر کند.
با این حال برخی دیگر از تحلیلگران کرد می‌گویند این پروژه نه تنها تهدید نیست، بلکه می‌تواند فرصتی تازه برای اقلیم باشد؛ چرا که در صورت گسترش ظرفیت صادراتی عراق، امکان انتقال مشترک نفت اقلیم و جنوب از مسیر عمان نیز مطرح خواهد شد. چنین سناریویی به اربیل اجازه می‌دهد که از وابستگی یک‌جانبه به ترکیه فاصله گرفته و گزینه‌های بیشتری برای فروش نفت داشته باشد.
Port of salalah, Oman